Tumor žučne kese

Šta je tumor žučne kese?

Tumor žučne kese nastaje kada maligne ćelije (karcinom) rastu u žučnoj kesi. Žučna kesa je organ u obliku kruške u gornjem desnom delu stomaka, odmah ispod jetre. On skladišti i isporučuje žuč, tečnost koju jetra luči kako bi pomogla da vari masti iz hrane koju konzumirate.

Rak žučne kese počinje u unutrašnjem sloju žučne kese, zvanom mukozni sloj, i širi se napolje. Često ne izaziva znakove ili simptome u ranim fazama. Umesto toga, lekari često slučajno pronalaze rak nakon operacije žučne kese.

Stopa izlečenja raka žučne kese je odlična ako je u ranoj fazi i lekari mogu da ga uklone operacijom. Nažalost, većina ljudi ne dobija dijagnozu dok se rak ne proširi izvan njihove žučne kese.

Koji su simptomi tumora žučne kese?

Tumor žučne kese je teško otkriti jer se simptomi ne pojavljuju u ranim fazama. Kada se pojave simptomi, oni su slični uobičajenim stanjima, kao što su kamen u žuči ili začepljenje žučnog kanala.

Simptomi uključuju:

• Bol u gornjem delu stomaka
• Požutela koža ili žutica
• Kvržice u stomaku
• Neobjašnjivi gubitak težine
• Mučnina i povraćanje
• Nadimanje
• Groznica

Šta uzrokuje tumor žučne kese?

Tumor žučne kese nastaje kada zdrave ćelije postanu maligne ćelije koje rastu i umnožavaju se van kontrole. Ovo se može desiti kada dođe do promena ili mutacija u genetskom materijalu koji govori zdravim ćelijama kako da se ponašaju. Kod raka žučne kese, ove genetske mutacije se javljaju tokom vremena, ne nasleđujete ih od svojih bioloških roditelja.

Naučnici ne znaju šta uopšte uzrokuje da zdrave ćelije postanu ćelije raka. Ali oni su identifikovali nekoliko faktora koji mogu povećati rizik.

Koji su faktori rizika za razvoj raka žučne kese?

Tumor žučne kese je češći među određenim grupama, uključujući:

• Žene
• Starosti preko 65 godina (prosečna starost pri postavljanju dijagnoze je 72 godine.)

Ostali faktori rizika uključuju:

• Kamen u žuči
• Polipi žučne kese
• Hronična upala žučne kese (holecistitis)
• Hronična infekcija salmonelom tifusa (bakterija koja izaziva tifus)
• Nagomilavanje naslaga kalcijuma u žučnoj kesi
• Hronična upala u žučnim kanalima
• Ciste u zajedničkom žučnom kanalu
• gojaznost.

Takođe je moguće da pušenje i izlaganje određenim hemikalijama koje se koriste za proizvodnju tekstila i gume mogu povećati vaš rizik

Kako se dijagnostikuje tumor žučne kese?

Pošto retko postoje znaci ili simptomi u ranim fazama, a ti simptomi podsećaju na druga stanja, lekari često kasno dijagnostikuju rak žučne kese. Često to otkrivaju jer imate kamen u žuči ili vam je potrebno uklanjanje žučne kese.

Ako lekar posumnja da imate tumor žučne kese, pregledaće vas i pitati za istoriju bolesti. Zatim će izvršiti testove.

Koji testovi će biti urađeni da bi se dijagnostikovao rak žučne kese?

Testovi mogu uključivati laboratorijske testove, procedure snimanja i manje operacije.

Laboratorijski testovi

Laboratorijski testovi otkrivaju supstance u krvi koje mogu biti znaci raka.

• Test funkcije jetre: meri nivoe određenih supstanci koje jetra oslobađa, što može ukazivati na to da rak žučne kese utiče na jetru.
• Analiza karcinoembrionalnog antigena: meri nivoe antigena, tumorskog markera koji oslobađaju i zdrave i kancerogene ćelije. Visok nivo može biti znak raka žučne kese.
• CA 19-9 test: Meri nivoe tumorskog markera CA 19-9 u krvi. Visok nivo može ukazivati na rak žučne kese ili pankreasa.

Testovi slikanja

Testovi snimanja omogućavaju zdravstvenim radnicima da traže rak i znake širenja raka.

• Ultrazvuk abdomena: Test snimanja koji koristi zvučne talase za kreiranje slika organa unutar abdomena. Možda će vam biti potrebne dodatne procedure snimanja, poput CT skeniranja ili MR, ako ultrazvuk otkrije masu koja bi mogla biti rak žučne kese.
• CT (kompjuterska tomografija) skeniranje: Vrsta rendgenskog zraka koji pravi detaljne slike unutrašnjih organa.
• MR (magnetna rezonanca): Test snimanja koji koristi magnet, radio talase i računar za kreiranje slika unutrašnjosti tela.
• Endoskopski ultrazvuk: Ultrazvuk koji koristi instrument nalik na cev koji se zove endoskop za kreiranje slika digestivnog trakta.
• Endoskopska retrogradna holangiopankreatografija: Rendgenska procedura koja snima žučne kanale. Rak žučne kese može dovesti do sužavanja ovih kanala.

Operacije

Hirurške procedure omogućavaju zdravstvenim radnicima direktan pristup tkivu koje sadrži ćelije raka.

• Biopsija: Lekar uklanja uzorak tkiva i ispituje ga pod mikroskopom na ćelije raka. Biopsija je jedini način da se potvrdi dijagnoza raka žučne kese.
• Laparoskopija: Lekar ubacuje laparoskop (tanku, osvetljenu cev) u abdomen kroz mali rez da bi pogledao žučnu kesu i obližnja tkiva. Laparoskopija može pomoći lekaru da utvrdi koliko se rak proširio.

Koje su faze tumora žučne kese?

Određivanje stadijuma raka omogućava lekaru da utvrdi da li se tumor proširio (metastazirao) izvan prvobitne lokacije. Da bi odredio stepen širenja tumora, lekar će dodeliti broj - od nula do četiri. Što je broj veći, rak se više širio po telu.

Faze tumora žučne kese su:

• Stadijum 0 (takođe poznata kao karcinom in situ): Abnormalne, prekancerozne ćelije su u unutrašnjem (sluzokožnom) sloju žučne kese.
• Stadijum 1: Ćelije raka su u sloju sluzokože i mogu se proširiti na mišićni zid žučne kese.
• Stadijum 2: Tumor se proširio izvan mišićnog sloja do slojeva vezivnog tkiva žučne kese.
• Stadijum 3: Tumor se proširio na jetru ili obližnje organe ili na spoljašnji (serozni) sloj žučne kese i možda na limfne čvorove.
• Stadijum 4: Tumor se proširio na više od tri obližnja limfna čvora, krvne sudove i/ili na organe koji su udaljeni od žučne kese.

Zdravstveni radnici opisuju tumor žučne kese u stadijumu 1 kao lokalni, što znači da se rak nije proširio dalje od žučne kese. Rak stadijuma 1 je potencijalno izlečiv. Faze raka od 2 do 4 su mnogo izazovnije za lečenje.

Gde se prvo širi tumor žučne kese?

Tumor žučne kese se širi od unutrašnjeg sloja žučne kese do spoljašnjih slojeva. Na kraju se može proširiti na obližnje limfne čvorove ili organe, kao što su jetra i žučni kanali. Metastatski rak žučne kese može da putuje do drugih organa kroz limfni sistem ili krvotok.

Kako se leči tumor žučne kese?

Faza raka utiče na lečenje i ciljeve lečenja. Kod karcinoma u ranoj fazi, cilj je često uklanjanje raka, tako da se ne vraća. Ako je napredniji, ciljevi lečenja mogu uključivati produženje života i upravljanje simptomima.

Lečenje raka žučne kese u ranoj fazi

Rak žučne kese u ranoj fazi koji lekar može ukloniti operacijom ima najbolje rezultate lečenja.

• Hirurgija: Zdravstveni radnik koji se zove hirurški onkolog može ukloniti žučnu kesu i obližnje tkivo (holecistektomija). Ako imate jednostavnu holecistektomiju, hirurg će vam ukloniti samo žučnu kesu. Uz produženu holecistektomiju, hirurg će ukloniti druga tkiva sa ćelijama raka, kao što su zahvaćeni limfni čvorovi ili deo jetre.
• Terapija zračenjem: Ovaj tretman koristi mašinu izvan tela da usmeri zračenje na rak. Zračenje ubija ćelije raka ili usporava rast tumora dok minimizira oštećenje zdravih ćelija. Možda će biti potreban ovaj tretman nakon operacije da biste ubili sve preostale ćelije raka. Zračenje takođe može pružiti olakšanje simptoma.
• Hemoterapija: Hemoterapija koristi lekove za ubijanje ćelija raka ili za zaustavljanje njihovog razmnožavanja. Kao i zračenje, hemoterapija može pomoći u uništavanju svih preostalih ćelija raka nakon operacije. Lekar može preporučiti tretmane hemoterapije uz terapiju zračenjem.

Lečenje karcinoma žučne kese koji se ne može operisati, rekurentno ili metastatski

Karcinomi koji se ne mogu ukloniti hirurškim putem (neresektabilni), koji su se vratili (ponavljajući) ili se raširili (metastatski) nisu izlečivi. Tretmani kao što su radioterapija i hemoterapija neće eliminisati rak, ali mogu poboljšati simptome i produžiti život. Slično tome, dok operacije ne mogu ukloniti rak, možda će vam trebati procedure za ublažavanje simptoma ako tumori stvaraju blokade u digestivnom traktu.

Da li postoje neželjeni efekti lečenja žučne kese?

Hirurgija uvek nosi rizike, uključujući infekciju, komplikacije od anestezije i krvne ugruške, o kojima treba da razgovarate sa svojim lekarom pre početka lečenja.

Takođe je važno planirati potencijalne neželjene efekte hemoterapije i zračenja. Predvideti neželjene efekte je nemoguće jer je odgovor na tretman kod svih drugačiji. Ipak, zdravstveni radnik može objasniti moguće neželjene efekte na koje treba obratiti pažnju na osnovu specifičnog plana lečenja.