Šta je tumor pleure?

Tumor plućne maramice (pleure) razvija se izvan pluća, u grudnoj šupljini ili pleuralnom prostoru, duž membrane koja oblaže pluća i unutrašnju stranu grudnog koša.Rak koji nastaje u pleuralnoj šupljini najčešće je metastazirani rak koji se proširio na pleuru sa nekog drugog dela tela. Zbog toga se ova bolest ponekad naziva tumor pleure nepoznatog primarnog porekla.

Najčešće se širi na pleuralni prostor iz pluća, ali može doći i iz dojke, jajnika, pankreasa, debelog creva i drugih mesta.

Primarni tumor pleure predstavlja rak koji nastaje direktno u pleuralnoj šupljini, poput malignog pleuralnog mezotelioma, mada se ovaj oblik retko javlja.

Utvrđivanje porekla tumora i stepena zahvaćenosti često zahteva posebne dijagnostičke testove i postupke.

Vrste tumora pleure

Tumori pleure, poznati i kao tumori plućne maramice, mogu biti različitih tipova, u zavisnosti od njihovog porekla i karakteristika. Oni se uglavnom klasifikuju u primarne i sekundarne tumore, a u retkim slučajevima mogu biti i benigni ili maligni.

Primarni tumori pleure nastaju direktno u pleuralnoj šupljini i uključuju nekoliko vrsta:

Maligni pleuralni mezoteliom je najpoznatiji i najopasniji primarni tumor pleure, koji obuhvata rak koji zahvata pleuralnu membranu. Ovaj tumor je često povezan sa izlaganjem azbestu, a njegov razvoj može potrajati nekoliko decenija od prve izloženosti.
Fibromi (solitarni fibrozni tumor pleure) su benigni tumori koji se obično nalaze u pleuralnom prostoru. Iako su većinom dobroćudni, postoji mogućnost da se razviju u maligni oblik. Ovi tumori mogu izazvati bolove u grudima i ponekad otežano disanje.
Lipomi su tumori koji se sastoje od masnog tkiva i retko se javljaju u pleuralnom prostoru. Oni su obično benigni i imaju povoljan ishod nakon hirurškog uklanjanja.

Sekundarni tumori pleure nastaju kada se rak širi iz drugih delova tela, kao što su pluća, dojke, jajnici, pankreas ili debelo crevo. Metastatski tumori pleure obično se pojavljuju zbog širenja stanica raka u pleuralnu šupljinu putem krvotoka ili limfnog sistema. Sekundarni tumori pleure su najčešće maligne lezije i obično izazivaju ozbiljne simptome, kao što su bol u grudima i otežano disanje.

Uzroci tumora pleure

Tumori pleure mogu nastati iz različitih razloga, pri čemu neki faktori značajno povećavaju rizik od razvoja ovih tumora. Najpoznatiji uzroci su izloženost azbestu, genetske predispozicije, ali i druge spoljne i unutrašnje faktore.

Izloženost azbestu: To je najpoznatiji uzrok malignih pleuralnih tumora, posebno mezotelioma. Azbestna vlakna, kada dospeju u pluća i pleuralnu šupljinu, mogu izazvati upalu koja vremenom može dovesti do razvoja tumora. Osobe koje su bile izložene azbestu u industriji ili na radnim mestima sa visokom koncentracijom azbesta su u najvećem riziku.
Pušenje: Iako pušenje direktno ne izaziva tumor pleure, ono značajno povećava rizik od razvoja tumora pluća, koji može metastazirati u pleuru. Pušači su podložniji tumorima pleure zbog direktnog uticaja na pluća.
Genetska predispozicija: Postoje slučajevi gde ljudi sa porodičnom istorijom karcinoma pleure ili drugih vrsta karcinoma mogu biti skloniji razvoju tumora pleure. Nasledni faktori mogu igrati ulogu u predispoziciji za razvoj malignih tumora u pleuralnom prostoru.
Radioterapija: Osobe koje su prošle kroz terapiju zračenjem zbog drugih oblika raka, posebno u predelu grudi, mogu razviti sekundarne tumore pleure. Izloženost zračenju može oštetiti tkiva pleure i povećati rizik od malignih promena.
Inficiranje ili upala pleure: Iako retko, dugotrajna upala pleure izazvana infekcijama ili hroničnim bolestima može povećati rizik od nastanka tumora pleure.

Tumori pleure mogu imati različite uzroke i manifestacije, a dijagnoza i tretman zavise od vrste tumora i njegove uzročno-posledične povezanosti sa drugim oboljenjima. Ukoliko se simptomi tumora pleure primete, neophodno je brzo reagovati i obratiti se lekaru kako bi se postavila tačna dijagnoza i započelo odgovarajuće lečenje.

Simptomi tumora pleure
Tumor plućne maramice možda neće imati simptome u početnim fazama, ili može izazvati simptome koji su slični tumoru pluća. To uključuje:

Kratkoću daha pri fizičkoj aktivnosti
Bolove u grudima
Opštu nelagodnost
Kašalj (konstantan iz nepoznatog razloga)
Neobjašnjiv gubitak težine.

Dijagnoza tumora pleure
Lekar će sprovesti fizički pregled i nalog za testove kako bi dijagnostikovao tumor pleure. Dodatni testovi mogu biti potrebni kako bi se odredio stadijum tumora i precizna lokacija. Tehnike snimanja koje se koriste za dijagnozu raka pleure mogu uključivati:

Rendgen grudnog koša: Ova vrsta snimanja se koristi za vizualizaciju nepravilnosti u perikardiju.
Kompjuterska tomografija (CT skener): CT tehnologija pomaže lekarima da vizualizuju lokaciju i opseg nepoznatog primarnog raka pleure.
Magnetna rezonanca (MR): MR pomaže lekarima da identifikuju sumnjiva područja koja bi mogla ukazivati na nepoznati primarni rak pleure i da saznaju da li se i kako proširio.
Pozitronska emisijska tomografija (PET): Kancerogene ćelije apsorbuju velike količine radioaktivnog šećera koji se koristi u ovoj tehnici, a posebna kamera stvara slike radioaktivnosti, omogućavajući lekarima da identifikuju kancerogene ćelije u pleuri.
Endoskopska ultrasonografija: Ova tehnologija koristi zvučne talase kako bi pomogla lekarima da vizualizuju tumor pleure.

Dodatno testiranje može uključivati uzimanje uzorka tkiva (biopsiju) pleuralnog tkiva kako bi se utvrdilo prisustvo raka.

Lečenje tumora pleure
Lečenje tumora pleure zavisi od vrste tumora i stadijuma bolesti. Uobičajene opcije lečenja uključuju:

Hirurgiju. Uklanjanje tumora, kada je izvodljivo, posebno kod benignih promena ili u ranim stadijumima maligniteta.
Hemoterapiju. Koristi se za lečenje malignih tumora, kako bi se uništile kancerogene ćelije.
Radioterapiju. Primena zračenja kako bi se uništile ćelije raka.
Ciljanu terapiju. Lekovi koji specifično napadaju kancerogene ćelije.
Imunoterapiju. Stimulacija imunog sistema da prepozna i uništi rak.

Lečenje se često kombinuje, u zavisnosti od specifičnih okolnosti i tipa tumora.